Urgentie

De laatste weken gebeuren er mooie dingen in het cluster M&B. Er vallen kwartjes, er golft inspiratie en elan door de gangen. De tijd is rijp voor verandering. Alles komt samen.

Bij mijn terugkomst uit Ethiopië, nu een maand geleden, nam ik mij voor het komend jaar veel meer te doen aan docentprofessionalisering op het gebied van didactiek.

Daar waren we in Ethiopië vijf weken mee bezig geweest: cursisten helpen bij het veranderen van hun didactiek. Niet meer ‘zenden’, maar studenten activeren tot diepgaand leren. Geen reproductie van oppervlakkige kennis, maar kennis vergaren die ertoe doet. Kennis die je nodig hebt om een complex probleem op te lossen. Een probleem dat je als beroepsbeoefenaar tegenkomt in de steeds sneller veranderende wereld. Die kennis draag je niet over door te zenden. Die kennis maak je je meestal pas eigen op het moment dat je genoodzaakt bent dat probleem op te lossen. Er moet dus een urgentie zijn om te leren.

Terug in Holland dacht ik: die training kan ik eigenlijk ook heel goed voor de collega’s in ons cluster geven. Wij ‘zenden’ ook nog veel en richten ons (te) weinig op het diepgaand leren, op het echte ‘kennis verwerven’. Maar hoe verander je dat als noodzaak niet gevoeld wordt? Ook docenten leren alleen als er een urgentie is. Geef ze eens ongelijk, docent zijn in het hbo is geen sinecure. Daar heb je je handen vol aan, dan is veranderen niet je prioriteit…

Maar dan… Een mailtje van collega P. Of ik het volgende blokoverleg wilde bijwonen want ze wilden met de collega’s praten over de inrichting en de aanpak van jaar 1. Zo’n vraag wakkert mijn nieuwsgierigheid aan, dus ik liet weten dat ik graag kwam. Vooraf praat ik met P. en collega A. de bijeenkomst door. Ze vertellen me dat ze het anders willen gaan doen. De studenten motiveren het beste uit zichzelf te halen, studenten activeren en betrekken bij het onderwijs. Niet meer alles voorschotelen, niet meer alles tot 6 cijfers achter de komma vastleggen, maar ruimte bieden voor studenten om het zelf uit te vinden. En mee te denken.

In de bijeenkomst vindt hun plan weerklank bij de collega’s. Natuurlijk is niet helemaal duidelijk wat je dan moet doen, maar de urgentie is voelbaar. Nu is er ruimte om met elkaar na te denken over andere vormen, andere didactiek. Nu is er een kans op verandering.

En ook... Al een jaar of twee experimenteert een steeds groter aantal collega’s in het leernetwerk Blended learning. Kortweg is dat een combinatie van online en face-2-face-onderwijs. Dat kun je zo revolutionair doen als je zelf wilt. Bijvoorbeeld alle hoorcolleges op video zetten en die online zetten, zodat studenten ze thuis nog eens kunnen bekijken. Maar ook studenten thuis een korte video met informatie laten bekijken en in de klas aan het werk zetten met opdrachten. Daar leren ze de informatie toe te passen en om te zetten in kennis.

Ondanks deze voorlopers is digitale didactiek voor veel docenten in ons cluster nog een ver-van-mijn-bed-show, terwijl we in ons ‘gewone leven’ omringd worden door digitale middelen.

En toch... Die digitalisering, ook – of juist – in het onderwijs en de veranderingen in de samenleving zijn redenen voor het MT van het cluster om na te denken over herontwerp van ons onderwijs. Daar zijn docenten gewoonlijk niet zo mee bezig. Zoals eerder gezegd, het leek steeds geen prioriteit te zijn. 

Maar nu worden begrippen als 21st-eeuwse vaardigheden, diep leren, activeren, dialoog aangaan met studenten steeds meer werkelijkheid. Er wordt een urgentie gevoeld en een grote groep docenten heeft zich aangemeld om hierover mee te denken.

We gaan een spannend proces tegemoet. Niemand weet hoe het zal worden en wat er precies nodig is. We weten alleen dat het anders moet omdat er zo veel, zo snel verandert in de wereld en onze studenten daar op voorbereid moeten zijn. Maar wat kan ik hier een boel van leren en wat zullen we er met z’n allen veel van leren!

Dat zijn de mooie dingen die gebeuren in ons cluster. Dat zijn de kwartjes die vallen, dat zijn inspiratie en elan die door de gangen golven. Alles komt samen: we voelen de urgentie om te veranderen…