Aan het eind van dit collegejaar neem ik afscheid als onderwijskundige van de faculteit Management & Bedrijf van Hogeschool Leiden. Deze week was mijn afscheidsfeest. Een feest was het, met een spetterende voorstelling van Steef de Jong van www.grootsenmeeslepend.nl, mooie en warme woorden en veel cadeaus. Ik voel me zó gewaardeerd en gezien!
Steef de Jong in het Huzarenstukje |
Dit was mijn speech:
Ik was net 17 toen ik me realiseerde wat
het betekent aan anderen iets te leren. Ik wilde na mijn eindexamen naar de
theaterschool. Maar ik
kon pas worden toegelaten als ik 18 was en dat duurde nog twee jaar. Ga naar de
pedagogische academie, zeiden mijn ouders. Daar heb je altijd iets aan en je
bent 19 als je klaar bent. Dan kun je alsnog naar de theaterschool.
Ik zat er nog maar net, toen ik
ontdekte hoe leuk het is
om anderen te helpen bij het leren. Ik voelde de magie van voor een klas staan
en leerlingen meenemen in een verhaal. De ademloze stilte, de gezamenlijke
zucht van opluchting als de held ontsnapte aan de boef. Ik voelde de trots als
er weer een tafel geleerd was of bijna de hele klas een voldoende voor het
dictee had. En ik genoot van de chaos en verwondering bij experimenten:
mosselen koken in de klas, liedjes maken, een boterham met pindakaas laten
vallen om te kijken naar welke kant hij valt. (op de besmeerde kant). Ik leerde
leren, dat is de rode draad in mijn loopbaan. Daar wil ik jullie graag iets
over vertellen.
Ik leerde dat ik iets kon betekenen voor die kinderen, dat ik
het leren gemakkelijker kon maken. Ik zag hun trots als ze zich iets moeilijks
eigen gemaakt hadden, ik zag hen groeien en hun perspectief op de toekomst. Ik was
hun juf, zij waren mijn klas, mijn kinderen.
Ik leerde met vallen en opstaan het vak van docent. Ik leerde
hoe verwarring tot leren kan leiden, ik leerde 55 manieren om de stam + t uit
te leggen, ik leerde feedback op collega’s in zorgvuldig gekozen woorden te vatten,
ik leerde dat verbinding geen loos modewoord is, maar bestaat en dat het werkt.
Na een paar jaar voor de klas ging ik in deeltijd Nederlands
studeren. Zonder baan, want die waren schaars door de bezuinigingen. Naast die
studie leerde ik vooral on the job. Ik leerde wat het is om, een langdurige
relatie te hebben, kinderen te krijgen, ze te verzorgen en op te voeden. Ik
leerde van weinig geld rondkomen, want met één onderwijzerssalaris en drie
kinderen kun je niet zo veel. Ik leerde kleren naaien voor het hele gezin, een
moestuin onderhouden, groenten en fruit verwerken.
Ik leerde vol verwondering en plezier van het
vanzelfsprekende leren van kleine kinderen, hoe leren voor hen onlosmakelijk
verbonden is met leven en overleven. Ik zag aan hen hoe urgentie en motivatie
leiden tot grootse prestaties: je omdraaien op je buik en weer terug, leren lopen,
leren praten. Ogenschijnlijk vanzelfsprekend, maar doelgericht, met een enorme
toewijding en doorzettingsvermogen.
Wat ik leerde... |
Ik kwam in het voortgezet onderwijs als docent Nederlands. Ik
zag daar de pubers die best wilden leren, maar niet hier en nu. Ik zag de
verwarring, de moeite, de chaos in hun hoofd en hart. Daar leerde ik dat het
tijd kost vertrouwen te winnen en verbinding te maken. Dat het ook niet altijd
lukt. Dat je soms moet loslaten wat moet en hoort, om vanuit je hart een
leerling aan te spreken. Dat je soms na de eerste examenochtend een
hypnotherapeut moet vragen om een leerling via hypnose tijdelijk van een
blokkade af te helpen, waardoor hij met negens, zijn verloren zelfvertrouwen
terugvindt en het examen haalt.
Maar ik leerde ook dat leven moeilijk is. Ik leerde wat het
is om aan je kinderen te vertellen, dat papa en mama gaan scheiden. Ik leerde afstand
te doen van een ideaalbeeld en verdriet te veroorzaken bij degenen die je het
liefste zijn, onzekerheid en chaos in je hoofd en om je heen te hebben. Maar ik
leerde ook dat je je grote liefde kunt vinden. En ik leerde hoe je van twee
gewonde en gemankeerde gezinnen een nieuwe samenlevingsvorm maakt, het Soepie
van Koorstraat 2. Ik leerde daar misschien meer van dan van alle boeken en theorieën,
omdat het me als mens gevormd heeft, milder gemaakt, reflectiever enerzijds en
doelgerichter anderzijds, want je leeft maar één keer.
En hoe werd ik dan onderwijskundige, want dat is toch wat ik
hier tien jaar gedaan heb? Ik ging weer studeren, onderwijskunde. Mijn honger naar
kennis stillen, over dat complexe systeem dat onderwijs is en het leren van
mensen. Ik werd onderwijskundige en na 4 jaar in Rotterdam bij de
verloskundeopleiding kwam ik hier.
Hier werk ik bijna niet met studenten. Ik werk met docenten,
managers, ondersteuners.
Is er veel verschil? Nee, niet echt. Ik leerde hier dat veel
collega’s na een carrière elders, het nieuwe beroep van docent willen leren. Dat
ze weer beginneling durven worden en zonder noemenswaardige ervaring voor de
klas gaan staan. Dat ze soms kwetsbaar zijn en onzeker, maar toch doorgaan en
langzaam maar zeker die docent worden, die zich op zijn eigen manier verbindt
aan zijn studenten. En dus tot in de late uurtjes nakijkt en feedback geeft, 55
manieren bedenkt om uit te leggen hoe je een probleemstelling formuleert, en toetsen
maakt om van te leren.
Ik leerde en passant uit al die modulehandleidingen en
toetsen veel over de 5 P’s, Ulrich, formeel en
materieel strafrecht, mediation, business canvas model, PR en social
media,.
Ik leerde dat er bij M&B veel mensen zijn die hun nek uit
durven steken en het gesprek aangaan over wat er voor hen werkelijk toedoet in
het onderwijs. Die zich committeerden aan onze TOP, Toekomstbestendige
Onderwijspraktijk zonder dat die
helemaal strak en uitgelijnd was.
Ik leerde dat er bij M&B een MT is dat durft los te laten
omdat ze geloven in een andere manier van leren en dus dubbel ervaren dat bij
leren en veranderen chaos hoort en onzekerheid, want ze voelen het bij zichzelf
én in hun teams.
Ik leerde dat ook docenten leren als er een urgentie is: Ojee,
Blackboard verdwijnt echt! Nu moet ik Daan toch vragen hoe het zit met Sharepoint
en Itslearning! Ik leerde dat ook docenten trots zijn als ze die nieuwe
leeromgeving onder de knie krijgen en een mooie e-learning maken of flipping
the classroom echt goed toepassen.
Ik leerde dat ik een enorme geluksvogel ben, of eigenlijk
wist ik dat wel, maar ik prijs me gelukkig dat ik de laatste tien jaar van mijn
onderwijsloopbaan hier heb kunnen werken, met jullie. Jullie hebben me steeds
weer geleerd dat we heel verschillend kunnen zijn, heel verschillende
opvattingen kunnen hebben, maar dat we allemaal gaan voor die student die gaat
leren. Die later als een goede professional en als een goed mens zijn maatschappelijke
verantwoordelijkheid neemt. Dat is wat me met jullie verbindt, dat is wat ik in
jullie herken.
Dat is waarom ik hier met zoveel plezier, energie en
inspiratie gewerkt heb. Hier heb ik ervaren wat ik voelde in die klas, op de
Philomenaschool in Haarlem-Noord: leren is leuk, leren mogelijk maken is nog
veel leuker, want dubbelop. Maar hier bij M&B is er een dimensie
bijgekomen, hier kwam het samen, hier heb ik geleerd en gevoeld wat het is om
te leren van en met elkaar.
Dank jullie wel daarvoor!!!