zaterdag 12 maart 2022

Ik schreef een boek 4/4

Na veel schrijven, schrappen, herschikken, herschrijven, nadert het boek zijn voltooiing. Ook de titel wordt definitief...

In mei 2021 benaderden we Ten Brink Uitgevers in Meppel. We waren blij verrast dat zij ons boek wilden uitgeven. Met uitgever Sjia Cornelissen gingen we het proces van slijpen en vervolmaken van de tekst in. Leerzaam om met de ogen van een redacteur naar je tekst te kijken. Die wijst je op onzorgvuldige en onduidelijke redeneringen waardoor je het echt beter kunt maken.

Toen de vormgever aan de slag ging, verdween het boek een beetje uit het zicht. Voor mij voelde het als een afstand, bijna als het boek van iemand anders. Zelfs toen we de eerste proefversie in pdf kregen toegestuurd en we met de uitgever gingen praten over de lancering en de boekpresentatie bleef dat gevoel. Nu is dat anders. Ik heb het boek in huis en de boekpresentatie is gepland. Een dezer dagen gaan de uitnodigingen de deur uit. 

Een nieuwe fase breekt aan. We gaan de boer op: naar scholen, naar de media. We hebben een missie: we gaan voor ons ideaal: het vergroten van de kansengelijkheid in een rechtvaardigere samenleving! Ook al zijn het kleine stappen, we gaan op weg naar beter! Dat is wat wij kunnen doen.

 

Van dit schrijfproces heb ik veel geleerd. Over kansen(on)gelijkheid, over schrijven, over samenwerken, feedback ontvangen, incasseren, verbeteren, verhelderen, over (af)wachten, overdragen, uit handen geven. Maar vooral over mezelf, mijn eigen vooroordelen en aannames, die echt niet weg zijn, ook al heb ik eerder in de gaten dat ik ze heb en dat ze er zijn. Dat is de kleine stap die ik zet, meer bewust zijn van mijn positie in relatie tot kansen(on)gelijkheid. Daarin leer ik nog iedere dag. 

 

Kiezen voor kansen. 

Jos de Mulder en Cilia Born. 

Ten Brink Uitgevers, Meppel. 

ISBN 978 907 786 6696 

https://www.tenbrinkuitgevers.nl/product/kiezen-voor-kansen/

vrijdag 11 maart 2022

Ik schreef een boek 3/4

In aflevering 1 en 2 ging het over de start, het onderzoek, de analyse en het samen schrijven. Maar we waren het heus niet altijd eens...

Het voelde heel fijn en lonend om de tips en acties te beschrijven waarmee je op school of kinderopvang direct kunt beginnen. Dat kunnen goede, bewezen interventies zijn of ‘gewoon’ eerst eens even stilstaan bij wat je nu aan het doen bent en of dat voor alle kinderen wel het goede is. 
Veel meer tijd zal het kosten om de omslag te maken naar een rechtvaardigere samenleving. Maar wij zijn ervan overtuigd dat die er komt als we dat met zijn allen écht willen. Dan ziet de wereld er anders uit, net als het onderwijs. 
Over die toekomst hebben we veel gedacht en gepraat. Hoe schrijf je het zó op dat je anderen meeneemt in jouw gedachtegang en het logisch blijft en realistisch. Het gaat namelijk om een situatie die ver vooruit ligt in de tijd. Soms blijft zo’n tekst rondzingen in je hoofd, ook als je met heel andere dingen bezig bent. Dat kan wel een dag duren, tot je ineens tijdens het sporten weet: zo moet het! En dan maar proberen het vast te houden tot je thuis achter je laptop zit. 

 

Veel gepraat hebben we, want we waren het lang niet altijd over alles eens. We hebben per slot van rekening een andere onderwijservaring en -achtergrond. 
Ik weet nog goed hoe we tijdens een wandeling door de duinen hevig discussieerden over het externe en interne toezicht op scholen en de maatregelen die er al dan niet genomen zouden moeten worden om ervoor te zorgen dat scholen de kwaliteit van hun onderwijs verbeteren.
 
“Het gaat om vertrouwen”, riep ik dan. 
“Ja, maar dat moeten ze dan wel waarmaken,” riep Jos, “zo niet, moet er een sanctie volgen! Het kan toch niet zo zijn dat scholen jaar na jaar slechte resultaten boeken en dat daar niets aan verandert. Dat gaat juist ten koste van kinderen met een leerachterstand!” 
Daar was geen speld tussen te krijgen en dat liet ook weer zien dat we het eigenlijk steeds eens waren, maar dat de details er soms toe doen.




donderdag 10 maart 2022

Ik schreef een boek 2/4

In juni 2020 begonnen Jos de Mulder en ik met het schrijven van ons boek. Hoe ging het verder?

Ondertussen groeide het boek. Een proces dat best organisch verliep. Hoewel, onze schrijfstijlen zijn best verschillend. Van sommige woorden wordt Jos allergisch, van andere krijg ik jeuk. Dus al zoekend, schrappend en slijpend, kwamen we verder. Begin 2021 was de eerste versie klaar. We vroegen tien mensen om het boek te lezen en feedback te geven. Kritische vrienden, met verschillende achtergronden, binnen en buiten het onderwijs, verschillend in leeftijd en geslacht, meer en minder dicht in onze familie- en vriendenkring. Die feedback kwam en was niet misselijk. Wat we terugkregen was niet geheel onbekend en onverwacht. We hadden zelf ook wel vragen over sommige stukken, maar het is wel even slikken als je dat in een veelheid en zo zwart op wit ziet staan. We hebben het allemaal tot ons genomen en op ons laten inwerken. We besloten het hele boek om te gooien. 

 

De kern van ons boek veranderde niet echt. Het zat hem meer in de opbouw, de vorm en de hoeveelheid informatie. We laten wél zien hoe de heersende macht een ideologie heeft die de bestaande situatie in de samenleving rechtvaardigt. Dat wij, de mensen met een hogere opleiding, daarin meegaan, waardoor de ongelijkheid blijft bestaan. 

We laten zien hoe kansenongelijkheid al begint in de wieg en doorgaat in kinderopvang, basisschool, voortgezet, middelbaar en hoger beroepsonderwijs en universiteit. Hoe leraren, schoolleiders en bestuurders er invloed op hebben, maar ook (of juist) het onderwijssysteem zoals wij dat in Nederland hebben ingericht en natuurlijk wij, burgers, als onderdeel van de samenleving. Maar we noemen niet álle knelpunten die we hebben geanalyseerd, daar word je als lezer, net als ik, moedeloos van.

woensdag 9 maart 2022

Ik schreef een boek (1/4)


Het is zover: op 1 maart 2022 is ons boek Kiezen voor kansen in druk verschenen! Samen met Jos de Mulder schreef ik dit boek over een onderwerp dat ons beiden zeer na aan het hart gaat: kansen(on)gelijkheid.
 

Het begon op een zonnige middag tijdens de lockdown in 2020. We dronken met wat vrienden een borrel, op anderhalve meter afstand, in de tuin, want het was steeds maar mooi weer. Het gesprek kwam op het boek Kapitaal en ideologie van Thomas Piketty. Vriend Jos vertelde enthousiast over Piketty’s theorie. Die stelt dat de heersende macht een ideologie heeft die de bestaande, ongelijke situatie in de samenleving rechtvaardigt. Die situatie kan blijven bestaan omdat de meeste mensen er geen last van hebben en er dus niet tegenin gaan. Ik voelde me aangesproken, want ik ben immers een van die mensen. Dat bleef in mijn gedachten rondzingen.

 

Ook in latere gesprekken hielden Piketty en zijn theorie ons bezig. Zowel Jos als ik zijn lang actief geweest in het onderwijs, op verschillende terreinen. Toentertijd zijn we elkaar nooit tegengekomen. Ik leerde hem later kennen als de partner van een vriendin.  We merkten dat we over veel zaken hetzelfde dachten, zeker als het ging om kansen(on)gelijkheid in het onderwijs. Op een gegeven moment besloten we een boek te schrijven waarin we de knelpunten die kansenongelijkheid in het onderwijs veroorzaken analyseren. We wilden ook onderzoeken in hoeverre de theorie van Piketty hierop van toepassing is en of die kan helpen bij het oplossen van dit hardnekkige probleem.

 

Grappig hoe je tot zo’n besluit komt, een boek schrijven met iemand die je eigenlijk alleen maar kent als de partner van je vriendin. Maar we herkenden in elkaar het gevoel dat we dit verder moesten uitzoeken. Dus begonnen we in juni 2020 met het lezen van artikelen, boeken, onderzoeken, allerlei publicaties. Zo kregen we een beeld van de knelpunten. Ik vond dat een leuke, maar ook treurigmakende fase. Lezen, studeren en analyseren vind ik fascinerend: je ontdekt van alles en de ene vraag roept de andere op, zodat je steeds dieper in de materie duikt. Maar ook stapelden de knelpunten zich op. Er zijn zoveel facetten in en om het onderwijs waar het niet goed loopt. Dat is al heel lang bekend en er verandert eigenlijk niets. Grote groepen kinderen krijgen niet de kans die ze verdienen. Daar werd ik soms somber van en ook moedeloos. Waarom verandert er zo weinig? Kunnen we daar überhaupt iets aan doen?