Active Learning

Vandaag, zondag, was er geen internet en viel de stroom een keer of drie uit. Vast vanwege alweer een enorme onweersbui. Maar elke keer ging het licht in de lobby weer aan en ging Al Jazeera verder op de tv. Of was het CNN? Als je niet kijkt en alleen het geluid hoort, is er weinig verschil tussen die twee. Bij allebei gaat het over Egypte, het treinongeluk in Spanje en de paus in Brazilië.

Gelukkig heeft mijn laptop een lange adem. Ook zonder stroom kan ik in de lobby rustig de conceptmodules lezen die de cursisten mij gemaild hebben. Ik geef ze feedback, daarna gaan ze de module definitief maken. Want dat is de eindopdracht van onze training: “Ontwerp met je groep een module voor jouw doelgroep. Baseer deze module op een urgent en relevant probleem in het Ethiopische rechtssysteem of het juridisch onderwijs.”

Dat hebben ze gedaan. Er is een training voor politieagenten om hun te leren beter onderzoek te doen en ook een waarin ze leren met respect voor de mensenrechten te ondervragen. Een andere module richt zich op de kloof tussen de theorie en de praktijk van de wetsinterpretatie. Die kloof wordt niet overbrugd omdat het onderwijssysteem vooral gericht is op ‘zenden’. De docent vertelt vooral heel veel, studenten houden hun mond. De cursisten ervaren dat hun studenten daardoor oppervlakkige kennis verwerven en weinig kritisch zijn. Ze willen dolgraag leren hoe ze hun onderwijs kunnen omvormen, zodat de studenten een actievere rol krijgen en echt kritisch worden. Dus hebben ze allemaal ‘student-directed learning’ als werkvorm opgenomen. Maar ja, hoe zorg je er nu voor dat het ook echt studentgestuurd wordt?!

Vanmiddag heb ik een afspraak met Gezahegn (spreek uit: gezeen) Lamesa van het Development Expertise Center. Dit houdt zich bezig met het verbeteren van primair en secundair onderwijs in Ethiopië. Het centrum werkt veel samen met Edukans. Vriendin Hanneke heeft in mei meegedaan aan een project van Edukans hier in Ethiopië. Zij heeft mij in contact gebracht met Gezahegn. Hij wil mij een aantal bezienswaardigheden laten zien, maar Bihian is hem voor geweest. Kennelijk heb ik alle bezienswaardigheden, behalve de Mercato, al gezien. Dus we gaan koffiedrinken en we praten over ‘active learning’.

Daarin vinden we elkaar. We zijn beiden met precies hetzelfde bezig: docenten leren activerend onderwijs te geven. Of het nu docenten in het basisonderwijs zijn, universitair docenten of trainers van het openbaar ministerie, als we iets willen veranderen in dit land, moeten we bij hen beginnen. Zij kunnen het verschil maken, daar zijn we het over eens. En we moeten het niet bij een eenmalige training laten, maar de cursisten blijven volgen en hen ondersteunen. Anders is de kans groot dat ze weer terugvallen op hun oude routines.

Dat is precies wat ik nu al zie gebeuren in de conceptmodules. Ze gaan allemaal PBL doen, problem based learning. Maar als puntje bij paaltje komt, blijkt dat het vaak een hoorcollege is, gevolgd door een opdracht. In een aantal gevallen volgt er ook nog een tentamen. Daar gaan hun goede voornemens om voor ‘constructive alignment’ te zorgen.

Het kost veel tijd om goede feedback te geven. Ook ik moet me ervoor behoeden niet in de valkuil van de zogenaamde expert te vallen en precies te vertellen wat ze het beste kunnen doen. Dus probeer ik de goede dingen te benadrukken en vraag ik hun nog eens goed na te denken over de punten die ze volgens mij kunnen verbeteren. En dat allemaal in het Engels!

Het blijft geweldig om dit proces met hen mee te maken. Elke stap is geweldig, want al een heel verschil met wat studenten en docenten hier gewend zijn. En niet alleen hier in Ethiopië. Ook in het hoger onderwijs is Nederland hebben we op dit punt nog een hoop te leren. Gelukkig maar, anders wordt het wel erg saai!