Bihiam

Op mijn eerste echte dag hier in Addis namen collega Michael en Bihiam me mee op een sightseeing tour. Bihiam is ‘onze’ vaste taxichauffeur. Hij rijdt Michael al twee weken en heeft hem begeleid op verschillende toeristische uitjes. Dat gaat hij ook met mij doen. Daarom had ik namens ons wat speelgoed meegenomen voor zijn kinderen.

We gingen naar de nieuwe en oude Holy Trinity Church, koptische kerken. Bihiam is een gelovige kopt, hij vindt het belangrijk dat we deze kerken zien. Hij had ook graag gezien dat Michael het heilige water had gedronken dat uit de bron bij de nieuwe kerk komt. Dat helpt tegen de pijn in zijn rug. Het heeft al mensen genezen, volgens B., maar Michael had geen behoefte.

In de oude kerk vertelde de rondleider over de lange Ethiopische geschiedenis. Ik had veel ervan al gelezen, maar het krijgt een heel andere dimensie als ik iemand het met zo’n intentie vertélt.

Na het bezoek aan de nieuwe kerk reden we langs het huis waar de kinderen van Bihiam wonen. Zij wonen bij hun moeder en haar familie. Hij is net gescheiden. De familie van zijn ex is rijk, volgens B., hij is arm, dat is het probleem. We mochten de cadeautjes buiten het huis aan de kinderen geven. Het was een drukke wijk, vol met kleine winkeltjes en mensen die langs de weg hun waren verkopen. Een wijk met veel Soedanezen, de vrouwen in prachtige gekleurde kleding.

Na het kerkbezoek wilden we koffie drinken, Bihiam nodigde ons uit voor een traditionele koffieceremonie bij hem thuis. Hij wilde ons bedanken. Hij woont in een sloppenwijk. Wij werden uitgenodigd op het erf, eigenlijk meer een steegje, waar vijf huisjes waren. Vrouwen deden de was in grote teilen en Abu, het zusje van Bihiam, was het oventje aan het opstoken. Het huis is niet groter dan 4x2,5m. Bihiam deelt het met zijn zusje van zestien. Een kamer met een kledingkast, koelkast, servieskast, televisie, bedbank waar Bihiam slaapt en een soort bedstede met gordijn voor Abu.

Op een plastic box stond alles klaar voor de koffieceremonie. Eerst werden de bonen geroosterd op een metalen schaal op het houtskooloventje. Dat gaat heel snel. Je ziet ze kleuren en gaat ze ruiken. De rook van de gebrande bonen wuifde Abu naar ons toe, zodat wij van de geur konden genieten. Ook stak ze wierook aan, dat versterkt de geur van de koffie. Buiten ging ze de bonen stampen in een aardewerk pot. Ondertussen kookte water op het oventje. De gestampte bonen deed ze in een pot en goot er water op. We praatten wat met Bihiam. Veel is het niet, want zijn beheersing van het Engels is heel mager. Abu spreekt een beetje Engels, ze leert het op school, maar ze was te verlegen om veel te vertellen.

Bihiam kwam met water en zeep om onze handen te wassen. We kregen injera (dunne pannenkoekjes) met saus. Alles door Abi gemaakt. Toen zij glazen water voor ons neerzette, verwisselde Bihiam die snel en kwam met een fles water aan. Gelukkig, want onze magen zijn niet bestand tegen het water uit de kraan! 
Na de maaltijd serveerde Abu de koffie, in kleine kopjes met veel suiker. Heel sterk, en erg lekker. 

Deze ceremonie herhaalt zich nog twee keer. Elke keer is de koffie slapper, maar dat hoort.

Tijdens de ceremonie brak een onweersbui los. Het goot van de regen. Binnen de kortste keren was het steegje een modderpoel, de was kletsnat. Gelukkig werd het ook weer droog en brak zelfs de zon weer door. Wij namen afscheid van Abu en bedankten haar en Bihiam.

Deze ceremonie kun je op veel plaatsen meemaken, in restaurants en koffiehuizen. Wij genoten ervan bij Abu en Bihiam. Dat ik op mijn eerste dag al zo dichtbij het echte leven van de Ethiopiërs kom, is heel bijzonder en voelt als een voorrecht. En het geeft me een schuldgevoel. Wat een verschil met ons hotel en helemaal met hoe wij leven in Holland.

Hoofd en hart zijn druk. Ik ben aan het leren: omgaan met verschillen, onmacht, onvermogen, schuldgevoel. Het zal lang duren voordat de leereffecten van onze cursus gevolgen hebben voor het leven van de arme mensen hier. Maar ook zij leren, Abu gaat naar school, Bihiam wil Engels leren. Daar kunnen we hem misschien mee helpen. “Eens,” zegt Bihiam, “ben ik een rijk man, dan wonen mijn kinderen bij mij!”