Alleen

Daar zit ik dan. In een prachtig ingericht traditioneel Ethiopisch restaurant. Het restaurant is rond en heeft drie verdiepingen. In de kelder is de keuken. Boven is een open balkon. Ik zit in een gemakkelijke stoel aan een lage tafel met een tafelkleed in de vorm van een piramide. Er zijn ook gewone tafeltjes, maar als je traditioneel wilt eten, zit je laag. Of juist hoog, aan barkrukken. Alle tafels hebben zo’n piramide. Spannend.

Er zijn nog twee tafels bezet met groepjes Ethiopische mensen die druk aan het praten zijn. Ik luister naar hun levendige gesprekken in die onbegrijpelijke taal. Ze genieten ervan. Dat kan ik me voorstellen. Niets leukers dan lekker te eten en de belangrijke levensvragen te bespreken. Dan kan het er af en toe heftig aan toe gaan.

Muziek en dans en piramidetafeltjes

Ik voel me een beetje zielig, zo in mijn eentje. “Niet zeuren,” zeg ik tegen mezelf, “dat hoort erbij. Je wist waar je aan begon.” Dat laatste is niet helemaal waar. Ik ben nog nooit alleen in zo’n ver buitenland geweest. Ik heb van veel deskundigen op dit terrein gehoord wat het betekent zo op jezelf aangewezen te zijn. Maar horen is iets anders dan ervaren. Is dat niet waar leren over gaat? Informatie delen is stap 1, maar als je het van jezelf maakt, stap 2, dan leer je.

Toen ik besloot om mee te doen met dit project was dat de belangrijkste reden. Maar leren is soms wat minder comfortabel dan ik zou willen. Wat zou het heerlijk zijn om nu hier te zitten, met echtgenoot A. de dag door te nemen en ons samen te verheugen op het eten dat ons te wachten staat. En wat zou het inspirerend zijn om tegelijkertijd met collega Michael deze training te geven in plaats van na elkaar. Wat zou ik veel leren. Per slot van rekening weten twee meer dan één. Maar het is niet zo, dus ik leer.

Donker, maar dat was het ook! De schaal met injera en saus.

Er komen twee dames met schalen. Ze tillen de piramide op en ik zie een enorme schaal met daarop een injera (soort pannenkoek). Uit alle schalen wordt een saus op de injera  geschept. Zo goed en zo kwaad als het gaat leggen ze uit wat er in de sauzen zit. Als laatste komt de specialiteit: pens! Gelukkig heb ik dat al eens eerder gegeten, want ook in Frankrijk is dit in sommige streken een lekkernij. Daar smaakte het mij goed. Helaas vind ik het nu niet echt lekker. Het smaakt zuur, misschien door de kruiden. Maar heel veel andere sauzen zijn heerlijk.

Injera eet je met je rechterhand. Volgens een van de cursisten ‘een vork die ons door de natuur geschonken is’. Ik ben er nog steeds niet zo handig in als de Ethiopiërs aan de andere tafels, maar langzaam maak ik vorderingen.

Ik krijg de schaal niet leeg. Het is veel te veel voor één persoon, maar dat wist ik ook niet van tevoren. Aan de prijs kon ik dat niet zien. Ik schaam me. In dit arme land kun je toch geen eten terugsturen. Doorgaan of toch stoppen? Kon ik dat maar even met iemand bespreken. Nu beslis ik het zelf: eten tot ik ziek ben is geen optie, dus ik stop.

Natuurlijk kan ik best beslissen over allerlei zaken. Ik heb er al zestig jaar op zitten. In die tijd heb ik wel geleerd om keuzes te maken, verantwoordelijkheid te nemen en mijn eigen weg te gaan. Maar nu, hier in Addis, boor ik nieuwe bronnen in mezelf aan. Goed om te merken dat ik die in mij heb. Dus probeer ik dat gevoel van schaamte te accepteren en ervan te leren. Vragen om een kleine portie, bijvoorbeeld. Dat helpt.

En ik ga de volgende keer toch op een terrasje zitten en genieten van de lunch en het park met zijn tropische planten. In mijn eentje!